Pisanki

Podanie greckie mówi, że zwyczaj malowania jaj wielkanocnych wprowadziła św. Magdalena, podobnie powtarza się w zbliżonej formie w opowieści ludu polskiego.
Marii-Magdalenie przy pustym grobie Zbawiciela ukazał się anioł, który powiedział, że Jezus zmartwychwstanie.
Uradowana, pobiegła do domu i ujrzała, że jajka ubarwiły się na czerwono.
Gdy spotkała apostołów zaczęła je rozdawać, głosząc o zmartwychwstaniu Pańskim.
Jajka w rękach apostołów zmieniły się w ptaki, świadcząc, że tak samo i ze śmierci Chrystusa powstał żywot wieczny dla ludzi.
Inna legenda głosi, że gdy prowadzono Jezusa na śmierć, pewien ubogi niosący na sprzedaż jajka, postawił koszyk i pomagał dźwigać krzyż Zbawicielowi. Gdy powrócił, ujrzał, że jajka przemieniły się w kraszanki i pisanki.
Pisanki, kraszanki, rysowanki, oklejanki, miały sens symboliczny.
Uważano, że malowanie jaj jest jednym z warunków istnienia świata.
Ich zdobieniem we wzory geometryczne lub roślinne zajmowały się dawniej tylko kobiety, które wypędzały z izby każdego przybysza płci męskiej i odczyniały urok, który mógł rzucić na pisanki i jeszcze nie ozdobione jajka.
Nazwy jaj wielkanocnych zależą od sposobu w jaki zostały pomalowane.
Ufarbowane na jeden kolor, czy to przez gotowanie, czy to przez moczenie w barwniku, noszą nazwę malowanek, kraszanek lub byczków.
Jeżeli na jednobarwnym tle wyskrobany jest wzór, to nazywają się skrobanki lub rysowanki.
Jeśli jajko zdobi różnobarwny deseń przez pokrycie woskiem pewnych jego części, a następnie gotowane w barwniku, nazywają się pisanką.
Rysunki na pisankach mają motywy stałe i wszędzie się powtarzające lub właściwe niektórym tylko regionom Polski.
Ornament ludowy nie powstał nagle, kształcił on się przez całe wieki.
Obyczaj malowania jajek przetrwał do czasów nam współczesnych.

POWRÓT