Uzyskaj informację publiczną
Szukasz informacji o działalności instytucji publicznych? Chcesz na przykład dowiedzieć się, jaka jest wysokość zadłużenia twojej gminy albo jakie są wydatki partii politycznej? A może chcesz zatrudnić się w urzędzie i szukasz oferty pracy? Otrzymasz takie informacje — jeśli poprosisz o nie konkretną instytucję publiczną. Sprawdź, jak to zrobić.
Zanim złożysz wniosek o udostępnienie informacji publicznej — wejdź na dane.gov.pl i poszukaj potrzebnych ci informacji. To strona, na której dostępne są różne dane publiczne — możesz je wykorzystać bez składania wniosku.
Przez internet
Jeśli chcesz uzyskać informację publiczną za pomocą wniosku online — potrzebujesz profilu zaufanego (eGo). Pozwala on potwierdzić twoją tożsamość. Chodzi o to, żeby nikt nie mógł się pod ciebie podszyć. Sprawdź, jak założyć profil zaufany.
Pamiętaj, że informację publiczną uzyskasz również w inny sposób. Możesz to zrobić na przykład mailowo lub telefonicznie. Szczegóły znajdziesz w opcji załatwienia sprawy w instytucji publicznej.
Wiele informacji publicznych możesz znaleźć w ogólnodostępnych źródłach. Zanim wyślesz wniosek, poszukaj interesujących cię informacji w poniższych źródłach.
- w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP). Każda instytucja publiczna prowadzi swoją stronę internetową BIP, na której umieszcza podstawowe informacje o swojej działalności. Skorzystaj z wyszukiwarki na stronie bip.gov.pl i znajdź BIP instytucji, której szukasz,
- w serwisie dane.gov.pl. Znajdziesz tam między innymi: sprawozdania, prezentacje, informacje o stanie finansów publicznych i liczbie dłużników podatkowych, listę przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, opracowania o handlu zagranicznym, wykaz jednostek naukowych, dane o wypadkach w szkołach,
- na posiedzeniach instytucji publicznych — na przykład sejmu, senatu, sejmików wojewódzkich, rady powiatu, rady gminy oraz innych, których przedstawiciele są wybierani w wyborach powszechnych. Możesz też dostać materiały z takich posiedzeń, między innymi protokoły, stenogramy lub nagrania. Jest jednak kilka wyjątków, kiedy nie możesz brać udziału w takiej sesji — na przykład kiedy posiedzenie jest niejawne,
- w siedzibach instytucji publicznych. Wiele z nich umieszcza informacje na tablicy ogłoszeń lub w punkcie informacji elektronicznej, w miejscu dostępnym dla każdego,
- na stronie internetowej instytucji.
Kto może otrzymać informację publiczną
Każdy. Nie trzeba pokazywać dokumentów ani podawać powodu. Instytucja publiczna ma obowiązek udostępnić informacje obywatelom.
Kto może udostępnić informację publiczną
Instytucja publiczna — czyli taka, która wykonuje zadania publiczne (czyli zadania państwa) lub zarządza majątkiem publicznym (czyli własnością państwa) — która ma taką informację. Może to być na przykład każde ministerstwo, kuratorium, urząd gminy albo miasta, urząd wojewódzki, starostwo powiatowe, sąd, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Narodowy Fundusz Zdrowia, szkoła, biblioteka publiczna, Polski Czerwony Krzyż, partie polityczne, NSZZ „Solidarność”, Naczelna Izba Aptekarska i wiele innych.
Co zrobić
- Kliknij przycisk Wyślij wniosek.
- Zaloguj się na swój profil zaufany.
- Wybierz urząd lub instytucję, do której chcesz złożyć wniosek.
- Wypełnij formularz.
- Dodaj załączniki — jeśli je masz.
- Kliknij Dalej, a potem Wyślij bez podpisu lub Podpisz i wyślij.
- Wyświetli się komunikat, że wniosek został wysłany. Dostaniesz urzędowe poświadczenie przedłożenia (UPP).
Ile zapłacisz
- zazwyczaj usługa jest bezpłatna,
- usługa może być płatna — tylko jeśli instytucja poniesie dodatkowe koszty, żeby ją dla ciebie przygotować. Na przykład informacja ma formę papierową, a ty chcesz ją dostać w formie elektronicznej na płycie CD — wtedy trzeba ją zeskanować i zapisać na płycie. Do 14 dni od złożenia wniosku dostaniesz informację, ile zapłacisz. Wysokość opłaty nie będzie wyższa niż koszty, które poniesie instytucja.
Ile będziesz czekać
Informację publiczną otrzymasz:
- od razu — jeśli urzędnik ma do niej bezpośredni dostęp, czyli może ją szybko przygotować,
- do 14 dni od złożenia wniosku — jeśli urzędnik potrzebuje czasu, żeby ją przygotować,
- do 2 miesięcy — jeśli urzędnik potrzebuje więcej czasu, żeby ją przygotować. Urzędnik powiadomi cię o powodach opóźnienia i poda termin, do którego otrzymasz taką informację. Ma na to 14 dni od dnia, w którym złożysz wniosek.
Co zrobić, jeżeli nie uzyskasz informacji
Możesz złożyć skargę na bezczynność instytucji, jeśli okaże się, że na przykład:
- instytucja nie przekaże ci informacji w wyznaczonym czasie i nie poinformuje cię o powodach opóźnienia,
- informacja, którą otrzymasz, będzie — twoim zdaniem — niepełna.
Możesz zanieść lub wysłać skargę do siedziby instytucji, ale samo pismo zaadresuj do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Wybierz sąd właściwy dla województwa, w którym jest siedziba instytucji. Na przykład: jeśli siedziba instytucji jest w Łodzi — wybierz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi. Instytucja przekaże twój wniosek do sądu.
Instytucja może odmówić ci udostępnienia informacji, których szukasz. Dostaniesz wtedy decyzję, w której poda ci powód odmowy. Jeśli się z nią nie zgodzisz — możesz się odwołać. Na decyzji znajdziesz informację, do kogo skierować odwołanie i w jakim czasie możesz to zrobić.
Sprawdź, kiedy instytucja publiczna odmówi ci udostępnienia informacji, których szukasz
- Jeśli informacje publiczne są niejawne, są tajemnicą ustawowo chronioną lub ze względu na ochronę danych osobowych lub tajemnicę przedsiębiorcy.
- Jeśli takie informacje wymagają specjalnego przygotowania, które wiąże się ze znacznymi kosztami i pracą wielu osób, bo na przykład trzeba przygotować analizę albo zestawienie statystyczne — jeśli nie udowodnisz, że udostępnienie takich informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego, na przykład dla bezpieczeństwa obywateli.
- Jeśli instytucja nie może udostępnić ci informacji publicznej:
- w takiej formie, w jakiej chcesz. Na przykład chcesz dostać zeskanowane dokumenty, ale wykonanie takiego skanu mogłoby je zniszczyć,
- w taki sposób, w jaki chcesz. Na przykład chcesz otrzymać informacje na adres e-mail, a instytucja może je przekazać jedynie do rąk własnych.